Oscar Predictions

پیش بینی اسکار برای «زاغه سگ میلیونر»

به لحظه موعود نزدیک می شویم، لحظه ای که هر سال فقط یک بار تکرار می شود، و آن لحظه ای است که پاکت را باز می کنند و نام برنده اعلام می شود، ولی ظاهرا  به نظر کارشناسان هالیوود، برنده نهائی از حالا معلوم است. یکشنبه شب، آنها که اسکار را تماشا می کنند، زیاد هم دلشوره نتیجه نهائی را ندارند، بلکه نگاه می کنند برای دیدن ستاره های محبوب و ادا و اطوار آنها روی فرش قرمز، و لباسهای آنها و اینکه هر کدام چطوری می خواهد ژست فروتنی و تفخر را با هم مخلوط کند. ولی منتقدها و روزنامه نگارهای دست اندر کار در هالیوود،  تقریبا همگی پیش بینی می کنند که «زاغه سگ» میلیونر برنده خواهد بود، و در خواهیم دید چرا.

 

از وقتی اسم آن به عنوان نامزد اسکار اعلام شد، جایزه ای در دنیا نبوده است که «زاغه سگ میلیونر» نامزد آن بود شد و نگرفت.  این فیلم برای ده جایزه اسکار نامزد است، و خیلی ها حالا جایزه اسکار بهترین فیلم را برای آن حتمی می دانند.

 

کریسی لومایر، منتقد خبرگزاری آسوشیتدپرس  «زاغه سگ» میلیونر را به یک ناوعظیم جنگی می کند که رقبا را در هم می کوبد، ولی می افزاید جالب است که این فیلم حتی ممکن بود نتواند اکران بگیرد و ممکن بود مستقیما در بازار DVD پخش شود. او  می گوید هر چند این فیلم در نمایش فقر بمبئی خیلی واقعی گرایانه عمل می کند، حس گرم و خوبی در آن هست، زیبا فیلمبرداری شده و پر از انرژی و تحرک است و دست آخر، یک قصه شاه پریان دلخوش کننده کننده است و شگفت آور اینکه برنده خواهد شد.

 

اندی کلاین، منتقد رادیوی KPCC لس آنجلس می گوید یک فیلم تجاری دلخوش کننده بودن در رقابت اسکار ضعف محسوب می شود ولی زاغه سگ میلیونر عناصر جدی دارد که بر امتنای همیشگی از رای دادن به یک فیلم تجاری باحال، می چربد. او مسائل اجتماعی آغاز فیلم را مثال می زند و می گوید اینکه تقریبا فیلمی به زبان خارجی است هم به آن کمک می کند.

 

مورخ اسکار رابرت آزبورن می گوید این فیلم نه تنها تخیل رای دهندگان اسکار، بلکه همه مردم را جلب کرد، که از خیلی جهات، می تواند تاثیر وقایع روز باشد و نیاز به فیلمی که پایانی خوش بینانه و خوشحال کننده دارد، علیرغم درد ورنجی که قبل از آن نشان می دهد.

 

اما همگان ستایشگر زاغه سگ میلیونر نیستند. اندی کلاین می گوید اگر «زاغه سگ» میلیونر برنده نشود، فیلم دیگری که رای دهندگان اسکار به آن گرایش دارند، فیلم «میلک» Milk است. در فیلم میلک از گاس ون زنت، شان پن نقش هاروی میلک، نخستین سیاستمدار انتخابی همجنسگرا در آمریکا را بازی می کند، که به ضرب گلوله یک عضو انجمن شهر سنفرانسیسکو کشته شد. اما از  دید کریسی لومایر، فیلم ماجرای غریب بنجامین باتن، بیشتر به فیلمهائی شبیه است که به طور سنتی رای می آورد. او می گوید دیوید فینچر یک سینماگر چیره دست است  و فیلمش هم مثل فورست گامپ، خیلی امیدبخش است.

 

«ماجرای عجیب بنجامین باتن» با شرکت برد پیت در نقش مردی که پیر، زاده می شود و خردسال از دنیا می رود، برای 13 جایزه اسکار نامزد شده است. رقیب آن، «فراست نیکسن» است از ران هاوارد.  آزبورن می گوید فراست نیکسن با اینکه فیلم خوبی است کتابخوان که فیلمی است مختص یک بازیگر زن، شانس اسکار گرفتن ندارند. در فراست نیکسن، یک مصاحبه جنجالی با ریچارد نیکسن بازسازی می شود و فرصتی است برای بازیگر فرنک لنجلا.  اما چیزی که شب اعلام جوائز را به یادماندنی خواهد ساخت این است که پیش بینی های محرز، غلط از آب در بیایند.

 

***

 

ولی واقعا اگر این قدر همه چیز از قبل قابل پیش بینی باشد، که تماشای مراسم دیگر هیجان ندارد. ولی در بین نامزدها، واقعا فیلمی بهتر از زاغه سگ میلیونر وجود ندارد؟ رای دهندگان اسکار، داوران جشنواره برلین نیستند که دنبال بیان هنری و خلاقیت هنرمند باشند، نه اینکه این چیزها برایشان اهمیت ندارد، اما دامنه ی تاثیر و موفقیت یک فیلم، از مهارتهای هنری کارگردانش فراتر می رود. اگر قرار بود فقط به مهارت هنری و خلاقیت سینمائی جایزه بدهند.

 

شاید فیلمی به خیرگی و چیره دستی هنری بنجامین باتن ساخته نشده باشد. از هر نظر که بگوئیم... اما جائی که بنجامین باتن کم می آورد، در علت وجودی اش است، و اینکه نمی تواند پنهان کند که هنرمندانی که دور هم جمع شده اند، هدف دیگری نداشته اند جز اینکه مثل طاووس چتر بزنند، و توجه همه را به اوج خلاقیت مثلا در ترکیب گریم پیشرفته و گرافیک کامپیوتری را نشان دهند در ساختن تصویر بنجامین در خردسالی، که جثه یک بچه است که با ناتوانی یک پیرمرد راه می رود و صورتش، صورت برد پیت است منتهی پیر شده و کوچک شده، ولی حیرت انگیز است که حرکت دارد، می خندد و حرف می زند... جائی که این فیلم کم می آورد این است که تماشاگر را نمی تواند متقاعد کند که پشت این همه خیرگی فنی و تسلط، حرفی هم برای گفتن دارد که پیش پا افتاده نیست و جالب است.

 

این سئوال مطرح شده که چرا در «صدای آمریکا» نام این فیلم به فارسی «زاغه سگ میلیونر» ترجمه شده در حالیکه در رسانه های دیگر فارسی زبان آن را «میلیونر زاغه نشین» ترجمه کرده اند. ترجمه اسم فیلم باید با هدفی که در زبان اصلی داشته بخواند، به خصوص این اسم که خودش بحث انگیز است. Slumdog یک لغت ساختگی است که با الهام از ترکیب های دیگری  که معمول است مثل Slumlord به معنی «زاغه مالک» -- اما در ترکیبی تو گفتی، اول میلیونر را اول آورده، که غلط است، چون این آدم اول زاغه سگ است بعد میلیونر، نه آدمی که میلیونر است و حالا زاغه سگ شده. دوم اینکه در میلیونر زاغه نشین، سگ گم شده، در حالیکه سگ در اسم این فیلم کلید است. سگ است که لگد می خورد کتک می خورد و رانده می شود... اصلا وجود سگ در اسم باعث اعتراضهای عمده در هند شده، تظاهرات برپا شده در زاغه نشین های اطراف بمبئی علیه این  فیلم، تحت این عنوان که توهین شده به زاغه نشین با سگ خواندن آنها، چون سگ در هند همان بارعاطفی دارد که در فارسی دارد و در انگلیسی دارد. بنابراین، زاغه سگ میلیونر بیشتر با منظور نویسنده تطبیق می کند.

 

فروش اکران اول آن در آمریکا به اندازه سروصدای مطبوعاتی اش نبود و در هند هم گزارش داشتیم که قربانی دو چیز شد، یکی برخورد مردم هند با فیلم، که آن را برای کشورشان و برای آبروی جهانی خودشان، نامناسب می دانستند و دوم هم رواج نسخه های سیاه در بازار آزاد، روی DVD که باعث شده میلیونها نفر در همان زاغه ها فیلم را به قیمت ناچیزی تماشا کردند و گیر پخش کننده چیزی نیامد. اما جاذبه این فیلم برای تماشاگرها، این است که تو را به دنیای ناشناخته ای می برد و طوری در ساختن فقر و خشونت آن غلو کرده، که تو آن را باور می کنی، در حالیکه زاغه ها، بسیار وحشتناک تر و خشونت بار تر و چندش آور تر است از این که در این فیلم می بینی، اینجا فقر را با مزه و قشنگ کرده، زاغه ها زیر نور آفتاب تلالوئی فریبنده دارند مثل آگهی آدامس بادکنکی.  در این فیلم، فقر و زاغه نشینی   را به عنوان یک فرصت مطرح می کند برای خلاقیت این بچه های یتیم یا زاغه سگ ها.

 

گزارش تلویزیونی بهنام ناطقی

به بهانه این فیلم، همین پریروز در آخرین شماره مجله نیویورکر New Yorker یک رپرتاژ بود در باره نوجوانها و بچه های یتیم در زاغه های اطراف بمبئی، که وقتی می خوانی حیرت می کنی از دامنه محرومیت و فقری، و زندگی در میان کثافات و زباله ها، که باعث شده این نوجوانها در سنین خیلی پائین بدن هاشان کرم بگذارد، تاول های زشت و رنگین روی پوست آنها ظاهر شود، موهای سرشان از دختر و پسر بریزد. وقتی آن مقاله را می خوانیم، می بینیم زاغه سگ میلیونر یک فیلم هندی و چاخان است که مثل همه فیلمهای هندی و ملودرام، با احساسات تماشاگر بازی می کند از طریق شگردهای مختلف داستانگوئی مبتنی بر اتفاق های غیرقابل توجیه، و جالب است که این فیلم نمایانگر فرمول تازه ای است برای جهانی شدن سینما، که ساختار یک فیلم هندی را از نظر قصه و شخصیت ها، ترکیب کرده است با مهارت ها و حساسیت های یک کارگردان بزن بهادر غربی...  این هم فرمول تازه کمپانی برادران وارنر ، تهیه کننده اصلی این فیلم است که شروع کرده پول گذاشتن در سینمای هند، و با موفقیت این فیلم، شاهد ترکیب های دیگری از غرب و شرق خواهیم بود.