The Departed

رفتگان

 

آنها که فیلمهای مارتین اسکورسزی در باره گنگسترها به خصوص آثار مشهوری مثل Goodfellas و Casino را به یاد دارند، با بی صبری در انتظار شروع نمایش همگانی کار جدید او هستند – فیلمی به نام The Departed یا «رفتگان» --  که به گفته آنها که آن را دیده اند،  تماشاگر را به جهان غریبی که در آن فیلمها تصویر کرده بود، باز میگرداند. در این فیلم آقای اسکورسهزی از ترکیب دینامیک سه هنرپیشه برجسته سینمای آمریکا بهره میگیرد. 

در فیلم جدید مارتین اسکورسهزی، جک نیکلسون، پیر حیلهگر هالیوود، در مقابل دو جوان اول خیلی باهوش قرار داره و اینطور که منتقدها نوشتهاند، رقابت این دو نسل است که فیلم را داغ کرده.  لئوناردو دیکپریو، که دو فیلم Gangs of New York و  Aviator را با اسکورسهزی کار کرده، برای فیلم سوم باز هم با این کارگردان برجسته جفت شده و در این فیلم مت دیمون Mat Damon بازیگر باهوش را هم در کنار خودش داره. این دو تا، نقش دو پلیس جوان را بازی میکنند در یک فیلم گنگستری که داستان آن در باستن اتفاق میافتد. ماموریت آنها این است که یک سردسته تبهکار پیر تلاش میکنند، که نقش او را جک نیکلسون ایفا میکنه، به دام بیاندازند، اما پلیسی که دیکپریو بازی میکند به صورت جاسوس خودش را در دسته تبهکاری جا میزند در حالیکه  پلیسی که مت دیمون بازی میکند، خودش جاسوس تبهکاران در اداره پلیس  است.

در مصاحبه با خبرگزاری، دیکپریو می گوید شخصیتی که او و دیمون بازی میکنند، به هم شبیه تر از آنی است که مردم فکر میکنند.  لئوناردو دیکپریو میگوید دو پلیسی که او و مت دیمون بازی میکنند، در واقع میتوانستند یکی باشند، زیرا این دو یک جور بزرگ شده اند، اما سرنوشت باعث شد که هرکدام راههای متفاوتی را برگزینند. یکی که خشونت تبهکاران را دیده است علیه آن میجنگد و دیگری را دنیای تهبکاران جذب میکند.

دیمون میگوید شخصیت پلیسی که او بازی میکند، از بچگی مقهور گنگستری است که برایش حکم پدر را داشته، و شخصیتی قوی است، برای همین در خدمت مافیا قرار میگیرد و همیشه اسیر تصمیمی است که در جوانی گرفته. 

در این فیلم هم مثل Goodfellas اسکورسهزی به ریشههای خانوادگی و محلی گنگسترها نگاه میکند و تاثیری که در بچگی از اطرافیان خود گرفتهاند. 

دیمون و دیکپریو که دراین فیلم هر دو صحنههائی را در مقابل جک نیکلسون بازی میکنند، هر دو قبول دارند که جک نیکلسون با بازیاش و حتی رفتارش سر صحنه، هر دو آنها را تحریک میکرد. 

 

در اینجا دیکپریو میگوید وقتی جک نیکلسون قبول کرد در این فیلم بازی کند،  همه میدانستند که شخصیت گنگستر پیر را از آن خود میکند، با صریحتر، حریصتر، سکسیتر و خطرناکتر.   او میگوید به او گفته شده بود که نیکلسون آتش خاموش کن، آتش و هفت تیر زیر میز قایم کرده اما نمیدانست که میخواهد با آنها چه کند و او را با آتش زدن میز و گذاشتن هفت تیر زیر گلویش شگفت زده کرد، که باعث شد بازی اش بهتر شود. 

مت دیمون میگوید هدف نیکلسون این بود که کاری کند که دو بازیگر جوان از او بترسند و در تشویش باشند. او  تعریف میکند که یک روز مسئول صحنه  به دیکپریو گفته بود  که نیکلسون الکل و کبریت و شعله خاموش کن  گرفته زیر میز پنهان کرده، و تمام صحنه را  دیکپریو بدون اینکه بداند نیکلسون چه منظوری دارد، بازی کرد، و نتیجه بازی های بهتر بود. 

***

فیلم رفتگان را Departed را که قرار است ماه اکتبر، یعنی ماه آینده در آمریکا اکران شود و هنوز نقدهای رسمی نگرفته، جمعه شب در تورونتو در حاشیه جشنواره فیلم تورونتو برای یک عده منتقد نشان دادند و نظر خیلیها این بود که در این فیلم بار دیگر اسکورسهسزی به روحیه و حس و فضای فیلمهای گنگستری سابق اش برگشته، در واقع به ژانر سینمائی مورد علاقهاش و اینجا هم هر چند با هنرپیشههای خارقالعاده کار میکنه، ولی همچنان مثل عروسک گردان، سرنخ همه شخصیتها را در دست دارد، هرچند که در برابر چهرهای مثل نیکلسون، اینطور که راجر فریدمن از فاکس نیوز میگفت، صددرصد امکان کنترل همه چیز دست کارگردان نیست. 

روزنامه معتبر باستون گلوب در باره این فیلم مطلب جالبی داشت هفته پیش. همانطور که گفتم داستان فیلم در باستون میگذره و برای اهالی این شهر به خصوص این فیلم خیلی اهمیت داره.   باستون گلوب نوشته بود که دست کم «رنه ردریگز» منتقد سینمائی روزنامه میامی هرالد فکر می کرد که این فیلم مارتین اسکورسه زی شایسته جایزه اسکار است و امسال دیگه حتما اسکورسهزی این جایزه را می گیره.  باستون گلوب مینویسه این فیلم از نظر روانی پیچیده و خیلی سرگرم کننده است. 

اما نقشهای جالبی به این بازیگرها داده که از حالا میشه جرقههائی را روی پرده پیشبینی کرد.  مثلا نیکلسون ظاهرا به سیم آخر زده، این هنرپیشه قدیمی سینما که به خاطر شخصیتهای مجنونی که مثلا در جوانی در فیلم One Flew Over the Cuckoo’s Nest بازی کرد، یا در میانسالی در فیلم Shining ارائه داد، همیشه میتونه اشارهای به دیوانگی و جنون خطرناک داشته باشه و ظاهرا از همین خاصیت در نقش گنگستر پیر باستونی در فیلم رفتگان یا The Departed آخرین فیلم مارتین اسکورسهسیز استفاده کرده. در این فیلم، نیکلسون یک قاتل خطرناک است که جنون و خشونت او مرز نمی شناسد و رفتارش حتی خارج از چارچوبی است که در فیلمهای گنگستری دیدهایم، مثلا دیوانه تر از جو پچی  در فیلم Goodfellas  ولی معلومه که داره از نقشی که در این فیلم ساخته و به خصوص  از بازی دادن دو بازیگر نقشهای مقابل خودش، یعنی مت دیمون و لئوناردو دیکپریو لذت میبرده. 

خبرنگارهائی که فیلم را دیدهاند، از بازیهنرپیشههای فرعی خیلی تعریف کردهاند. در این فیلم نقشهای کوچک را هم بازیگران بزرگ کار کردهاند، مثلا مارتین شین و مارک والبرگ به خصوص، و الک بالدوین.