هنر ایران از درون و بیرون: نمایشگاه موزه چلسی نیویورک
به قول یک مطبوعاتی آمریکائی، کسانی که در تلویزیون شاهد خیزش جوانان ایران هستند، حالا می توانند در موزه چلسی، که در قلب محله گالری های معظم هنری در نیویورک قرار گرفته، شاهد نوع دیگری از خیزش جوانان ایران باشند، خیزش هنری... اما این نمایشگاه وجه های دیگری هم دارد که ابتکاری است، از جمله اینکه کار هنرمندان داخل کشور را گذاشته اند در کنار کار هم نسل های آنها در داخل ایران با قصد اینکه مقایسه ای بکنند از تحول هنرمندان برون مرزی و درون مرزی... در نمایشگاه موزه چلسی از هنر ایران، دویست وده اثر از 56 هنرمند از داخل و خارج ایران برگزیده شده – 35 هنرمند در داخل و 21 هنرمند از خارج... که تصویری از هنر پیشتاز ایرانیان در سراسر جهان را در محله هنری نیویورک، در کنار گالری هائی که آثار برجسته از هنرمندان دنیا را عرضه می کنند، قرار دهد. کار هنرمندان در رسانه های مختلف کنار هم قرار گرفته اند. از چیدمان های وسیع امیر موبد که با سیب وموی انسان ترکیب های چشمگیری به وجود آورده، تا آثار عکاسی و چیدمان صادق تیرافکن، تا آثار ملهم از پاپ آرت فرهاد مشیری... نمایشگاه موزه چلسی، در همسایگی گالری های بزرگ و معتبری است که آخرین کارهای هنرمندان برجسته آمریکا و جهان را برای فروش عرضه می کنند، آن هم در شهری که به عنوان یکی از مراکز عمده هنر جهان، بیش از 500 گالری دارد. سئوال این است که هنر معاصر ایران در مقایسه با هنر برگزیده از سراسر جهان، چه جایگاهی دارد. بیشتر آثاری که در این نمایشگاه عرضه شده اند، چند روز قبل از انتخابات و خیزش اعتراض پیامد آن از ایران خارج شده اند و به خاطر نحوه انتخاب، آثار، تصویری گویا از دلمشغولی های هنرمندان در داخل و خارج از کشور به دست می دهند. نیکزاد نجومی: برای من خیلی تعجب انگیز بود که نمایشگاهی ببینم از بچه های جوان ایرانی که با این قدرت با این شجاعت کار کرده اند... خیلی تعجب انگیز بود. نیکزاد نجومی، هنرمند مقیم بروکلین، تابلوهای بزرگی می کشد با داستانهای طنزآمیز سیاسی و اجتماعی که جاذبه آنها در ابهام کار اوست. نیکزاد می گوید دیدن کار هنرمندان داخل ایران تصور او در باره هنر داخل کشور را دگرگون کرد. *** نیکزاد نجومی: چیزی که من از کار ایرانی می دانستم دکوراتیو بودن این کار ها بود اینها اینطور نیست. این ها دیگر در باره زندگی حرف می زنند، راجع به عشق حرف می زنند راجع به خشونت حرف می زنند. یعنی راجع به این مسائلی که همیشه درپرده بود، صحبت می کنند، ولی الان این رو آمده و این فوق العاده است. *** نمایشگاه در پنج بخش تنظیم شده و در بخش اول که به طنز محور شرارت نام گرفته، به آثاری بر می خوریم در باره جنگ و سیاست، از جمله این اثر تکان دهنده از خانم پرستو فروهر، که صحنه های شکنجه را در چیدمانی نورانی نشان می دهد، در کنار آثاری از شهرام کریمی، هنرمند مقیم آلمان، که با استفاده از کیسه های برنج و تصویر کشته شدگان در نبردهای سیاسی به وجود آمده... یا این آثار از هنرمند ژینوس تقی زاده، مقیم تهران، که تصاویری بر زمینه روزنامه های روزهای قبل و بعد ازانقلاب ایران ساخته است. در فصلی از نمایشگاه که به جنسیت و تصویر جنسیت در هنر پرداخته، از جمله با کار هنرمند عباس کوثری روبرو می شویم که تصاویر پهلوانان سینه برهنه مرد را در کنار تصاویر تمرین کماندوهای زن در پلیس جمهوری اسلامی گذاشته است که همیشه حجاب بر تن دارند، همچنین آثار پاپ آرت وحید شریفیان، که تصاویر هنرمند برهنه در کنار جانوارانی مثل شیر را در فضاهای آشنای خانه و آشپزخانه می گذارد... و همچنین آثاری از نیوشا توکلیان، راننده کامیونی که در اثر عمل تغییر جنسیت به ماریا تبدیل شده است. و همچنین مجسمه های شیرین فهیم از روسبی های خیابان های تهران... نمایشگاه موزه چلسی، از جمله حاصل تلاشهای گالری دار نیویورکی، خانم لیلا تقی نیا میلانی-هلر است. لیلا تقی نیا میلانی - هلر: من الان هفت هشت سال است که دنبال موزه های نیویورک هستم که کار هنرمندان ایرانی را نشان بدهند ولی به خاطر بوروکراسی و اینکه هی می گتفند گرنت هامان را از دست می دهیم اگر کار ایرانی را نشان بدهیم تا اینکه در یک شامی با کیورتر این شو، سم باردویل، که نصف لبنانی است، آشنا شدم و با او شروع به صحبت کردم – البته خوب می دانید زیاد راجع به هنرمعاصر ایرانی به جز آرتیست هائی که خیلی معروف بودند، نمی شناخت. و آمد به گالری من و هر که را که دید عاشقش شد. من گفتم این شو باید کوالیتی مقیاسش شیرین نشاط باشد بهترین آرتیست ایرانی است و گفتم سطح آنها باید در آنباشد. از شیرین نشاط، یکی از چیدمان های ویدیوئی اولیه او را می بینیم با شرکت شجاع آذری و سوسن دیهیم، در دو تصویر از زنان و مردان در مقابل هم. بخشی از نمایشگاه، به بازیابی هنرهای سنتی اختصاص یافته است، از کار هنرمندانی که با تم های سنتی کارهای جدید به وجود آورده اند، از جمله این کار، از خانم آلا ابتکار، که با تصاویر نقاشی های قهوه خانه ای کار می کند و متون قدیمی که ترکیبی تازه پیدا کرده اند. ترکیب مشابهی را در کارهای سمیرا عباسی می بینیم با طرحهائی ملهم از داستانهای تعزیه که آن هم تعبیری جدید است از نقاشی قهوه خانه... سیامک فیلی زاده، از تصاویر پهلوان ها و روجلد مجلات، کارهای تازه ای به سبک پاپ آرت به وجود آورده و نازل گل انصاری نیا، کارهای درخشانی و ظریفی به وجود آورده است با استفاده از نقش کاشی های قدیمی در ترکیبی تازه.. سرموزه دار، سم بردویل می گوید نحوه انتخاب آثار مثل یک جریان زنده، مدام در حال تغییر بود. او می گوید طبعا با یک برنامه مشخص کارش را شروع کرد اما این برنامه و هدف در برخورد با واقعیت های زمان، تغییر کرد. او در آغاز می خواست نمونه هائی از کار هنرمندان داخل و خارج از کشور با سوژه های مشابه را در کنار هم قرار دهد تا تاثیر محیط زندگی را بر کار هنرمندان نشان دهد اما در جریان تحقیق به روی کار هنرمندان، متوجه شد که پیچیدگی و کثرت این آثار و درونمایه ها و طرز برخورد هنرمندان با آنها، با تصور قبلی او کاملا تطبیق نمی کرد. بخشی از نمایشگاه تصاویری است ملهم از خیابان و در ارتباط با فرهنگ کوچه، از جمله این آثار از خانم نازنین پوینده، که چهره هائی از کوچه و بازار ایران را در نقاشی های بزرگ و رنگین، کنار هم گذاشته. این مجسمه های سفالی، داریوش غره زاد، تصاویری از دیوارهای تهران را با رهگذران در می آمیزد، در عکس هائی که حالت نقاشی دارند و مجسمه های سفالین و چیدمان های بیتا فیاضی، برداشتی از زندگی در خیابانهای ایران هستند. در همین بخش، به کارهای هنرمند بروکلینی پونه مغازه بر می خوریم که هم چیدمان است هم عکس، با شرکت خود هنرمند، در پوشاکی از جمله از تمپان های زنگین ساخته شده است... در آثار رضا درخشانی، موسیقیدان و نقاش، که در اروپا و آمریکا کار کرده و هم در ایران، چهره های مختلف با شبکه ای از طرح ها، به هم شباهت می یابند... در فصلی از نمایشگاه که تاحدودی شبیه به هنرپاپ آرت در آمریکاست، از جمله آثاری هست از فرهاد مشیری و همکار و شریک زندگی او، شیرین علی آبادی، که زندگی روزمره در فرهنگ مصرفی را زیر ذره بین می گذارد با اشاره هائی به نقش فرهنگ عامه ی آمریکا... آثار شهرام انتخابی، با کارت پستال های روسبی های بریتانیائی و حجاب، ترکیب های تازه ای به وجود آورده... بهرنگ صمدزادگان، در در نقاشی های عظیم، تصاویر پیش ساخته و توهمات از فرهنگ ایران را به سخره می گیرد. نمایشگاه موزه چلسی که تا اوائل پائیز دائر خواهد بود، به خاطر همزمانی با حوادث سیاسی داخل ایران، انعکاس گسترده در جراید و رسانه های آمریکا پیدا کرده و راه را برای یافتن بازارهای وسیع تر برای هنرمندان ایران می گشاید. *** این روزها شاهد نمایشگاه های متعددی هستیم از هنر معاصر ایران در غرب، که حاصل بار آمدن نسلی از هنرمندان است که در ایران به بلوغ رسیده اند و همچنین تلاش گالری دارانی است که با کمک موسسات حراجی مثل سادبیز و کریستیز، بازار قابل توجهی برای هنر ایران به وجود آوردند که ابتدا محدود بود به آثار هنرمندان معاصر که با زمینه های سنتی مثل خط و نقش های مینیاتوری و فرم های سنتی در ترکیب های مدرن کار می کردند، که برای مجموعه داران به خصوص عرب جالب بود و همچنین با تصور یا انتظار هنرشناسان غربی از هنر ایران تطبیق می کرد. من یادم است که مثلا ده سال پیش که به کوشش و با همکاری موزه هنر معاصر تهران، نمایشگاهی در حراج خانه کریستیز از هنر ایران ترتیب یافته بود، بیشتر آثاری که کارشناسان کریستیز برگزیده بودند، یا نقش های مینیاتور مانند داشت، با چشم و ابروهای ایرانی یا آثاری بود با استفاده از خط، و کمتر اعتنائی می دیدی به آثار هنرمندانی که د ر سبک های شبه غربی کار می کردند یا ارتباط آنها به ایران بلافاصله مشخص نبود. نیویورک الان شاهد نمایشگاه های متعدد و همزمان از هنر ایران است، از جمله اینها، نمایشگاهی است از چهل هنرمند ایرانی تحت عنوان «سلسله زلزله» در گالری لیلا تقی نیا میلانی هلر، که خانم لیلا دیبا، هنرشناس، در برگزاری آن نقش عمده داشته. در این نمایشگاه هم کار هنرمندان داخل و خارج از کشور کنار هم قرار گرفته با این فلسفه که این هنرمندان، در پیامد سلسله ای از سنت ها می آیند و هنرمندان نسل های گذشته که از آنها آموخته اند، ولی زلزله می آفرینند. 
Posts
No comments:
Post a Comment
نظرهای شامل آدرس سایت ها و بلاگهای شخصی، بدون استثنا حذف می شوند