Iran Election in Media – 13 (Gene Sharp)

جین شارپ و انقلاب مخملی - بحران ایران در رسانه ها – 13 

 

در این گزارش، ابتدا نگاهی داریم به تبلیغات جمهوری اسلامی در باره مداخله آمریکا برای به راه انداختن آنچه «انقلاب مخملی» نام گرفته است، و قسمتی از یک فیلم مستند پخش می کنیم در باره جین شارپ، مبتکر تحقیق در باره مقاومت غیرخشونت آمیز علیه دیکتاتوری ها و کودتاچی ها و با آوردن چند نقل قول از مقالاتی در باره جین شارپ، به نتیجه گیری یکی از آنها می پردازیم در یک نشریه تخصصی در باره سیاست خارجی آمریکا، که استدلال می کند برای مقاومت غیرخشونت آمیز، مردم ایران نیازی به مشاور آمریکائی و مداخله از سوی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا یا CIA ندارند.

 

پریسا فرهادی: ... و می رسیم به گزارش همکار شباهنگ در نیویورک که به روال هفته های اخیر، آن را اختصاص داده به بررسی گوشه هائی از بازتاب رویدادهای ایران در رسانه ها و مطبوعات جهان... باز هم با تم «جهان دارد نگاه می کند.» (به بهنام) ولی بهنام، رسانه های جهان فرصت کمی دارند برای آن نگاه چهارچشمی که تو می گفتی، حالا مدام صحبت از بزرگداشت و تشیع جنازه مایکل جکسن است و سفر اوباما به روسیه...

 

گزارش تلویزیونی بهنام ناطقی، با پریسا

بهنام ناطقی: : ولی دلیل نمی شود که جهان نگاه نمی کند، اتفاقا این هفته با گذشته یکی دو هفته از اوج تظاهرات خیابانی در پیامد انتخابات ریاست جمهوری اسلامی، و دقیق تر شدن صف آرائی در ایران، فرصتی است برای نشریات تخصصی تر که به بررسی عمیق تری بپردازند از تاثیر این رویداد بر جامعه و سیاست در داخل ایران و بر روابط خارجی، و از جمله، به گزارش های متعددی بر می خوریم در باره یک محقق آمریکائی به نام جین شارپ -- و می بینیم که این روزها، روزنامه نگاران، فعالان مبارزه های انتخاباتی نامزدهای اصلاح طلب و سیاستمداران و مقامات سابق حکومت را به توطئه برای انقلاب مخملی متهم می کنند -- و به سازمان «سیا» و کاخ سفید و آمریکا نسبت می دهند، آن هم در حالیکه در آمریکا بحث بر سر واکنش محتاطانه کاخ سفید است و تمایل فبلی اوباما به مذاکره و معامله با نظام ایران.

 

کسانی که این خبرها را می خوانند به راحتی می توانند ببینند که این مطالب برای بولتن های داخلی نظام تهیه می شود یعنی برای آنها که از انقلاب مخملی به رنگ سبز یا هر رنگ دیگر، متضرر می شوند، و گرنه هر کس دیگر این خبرها را بخواند از خودش می پرسد مگر تغییر از راه مسالمت آمیز، که موفقیت آن بستگی به همکاری اکثریت جامعه  دارد، مگر چه عیبی دارد؟  یعنی در انقلاب مخملی همه مردم، کارمندان دولت و کارگران و بخش هائی از نیروهای انتظامی و مسلح و ارتش کشور باید باشند تا موفق باشد. موفق هم نشود که ضرری نمی زند. بنابراین، مردم  می پرسند این چه جرمی است که برایش آدم را زندان می اندازند؟  یعنی انقلاب مخملی بهتر است یا قیام خونین و جنگ داخلی و تجاوز از خارج؟

 

مطرح شدن دوباره این حرفها، و متهم شدن موسوی و خاتمی، دو عضو برجسته هیات حاکمه، و دستگیری دهها تن از مقامات سابق مثل  ابطحی و تاج زاده و جمعی دیگر از وابستگان جمهوری اسلامی، مثل روزنامه نگاران نشریات اصلاح طلب و سخنگویان دولت های سابق، یاد یک فیلم تبلیغ سیاسی تلویزیون جمهوری اسلامی مرکز خوزستان را که زمستان سال گذشته پخش شد، زنده کرده است. به قول خبرگزاری آسوشیتدپرس، شاید صدها هزار آدمی که در خیابانهای تهران علیه نتیجه انتخابات به راه پیمائی مسالمت آمیز پرداختند، اسم آدمی به نام جین شارپ را هم نشنیده باشند، اسم او برای نظام جمهوری اسلامی نام آشنائی است. چنانکه در این تبلیغ سیاسی - امنیتی از تلویزیون خوزستان می بینیم. (در این فیلم کارتون، چند نفر که با برخی چهره های سرشناس آمریکا هم اسم هستند ولی ظاهری دیگر و مشاغلی دیگر دارند، در باره آنچه توطئه برای تغییبر نظام در ایران می خوانند، بحث می کنند.)

 

اگر روزی در موزه ای نمایشگاهی از هنر کیچ یا سخیف ولی بامزه سیاسی درست شود، این تبلیغ سیاسی که یک مرکز مطالعات رسانه های خاورمیانه زیر آن زیرنویس انگلیسی هم گذاشته، باید در آن موزه جای بگیرد برای اینکه برای اطلاعات آن هم مثل نقاشی اش، ساختگی است، یعنی سناتور مککین در کاخ سفید کار نمی کند، جین شارپ، یک محقق است که خودش می گوید از سیا تامین مالی نمی شود، ولی اینها به کنار، مثل همه کارتون های تخیلی - علمی، در پیام این فیلم هم یک حقیقت وجود دارد، و آن این است که دوران مبارزه نظامی سر آمده است و ملتها از طریق فرهنگ سازی است که به حقوق خودشان پی می برند. اما آیا ملتها برای فرهنگ سازی و آشنا شدن به حقوق خودشان به کمک سیا احتیاج دارند؟

 

اما آقای جین شارپ که اصلا شبیه تصویرش در تبلیغ تلویزیون خوزستان نیست، محقق هاروارد و صاحب کتاب روش های مبارزه ضد خشونت که بنیاد آلبرت اینشتن برای مبارزه غیرخشونت آمیز را تاسیس کرده،  خودش بارها به خاطر شرکت در مبارزه های مدنی در آمریکا به زندان افتاده، و تمام هیات مدیره بنیادش، از چهره های مبارزه جو و رادیکال آمریکا هستند، او خودش عقیده ندارد که کارمند CIA است و حتی تاثیر کمک خارجی برای مبارزه را حتی منفی می داند. در یک مستند مفصل در باره جین شارپ که قرار است پائیز امسال در آمریکا پخش شود، جین شارپ به اتهام عضویت در سیا که نه فقط جمهوری اسلامی بلکه گروهی از چپگرایان آمریکائی هم علیه او عنوان کرده اند، پاسخ می دهد.

جین شارپ می گوید:

 

Gene Sharp (in Gene Sharp Documentary) : My name is Gene Sharp. And, this is the work I do. We never had funding or any support from the CIA. It just did not happen. You've seen our office. You know how well funded we are. Primarily, I try to understand the nature and potential of non-violent form of struggle, as alternative to violence and alternative to pacifism and submission, and I try to focus on potentialities and I try to examine what is its potential against oppression, to undermine dictators, as defense against Coup d'etat internally and international aggression externally.

 

جین شارپ هشتاد ساله در این فیلم می گوید:  اسم من جین شارپ است و کار من این است و من هیچوقت پول از «سیا» نگرفته ام و برای «سیا» کار نکرده ام و شما دفاتر ما را دیده اید و معلوم است که چه منابع مالی قوی ای داریم. او می گوید وضع موسسه البرت انستیاین برای مبارزه ضد خشونت آمیز، نشان می دهد که از جائی تامین مالی نمی شود. او می گوید کار او، تحقیق در طبیعت و قدرت بالقوه مبارزه غیرخشونت آمیزاست به عنوان آلترناتیو خشونت و آلترناتیو آرامش طلبی و سرفرودآوردن در برابر زور، هم دست روی دست گذاشتن را نفی می کند و هم خشونت را، در مبارزه با کودتای داخلی و تجاوز از خارج کشور.

 

از جمله کتابهای جین شارپ که از سوی مرکز مطالعات دفاع استراتژیک بی خشونت به فارسی در آمده، یکی این کتاب است به نام ضد کودتا،

شارپ به خاطر تحقیقات و کتابهایش در باره شیوه های مبارزه غیرمسلحانه یا همان چیزی که این روزها به آن انقلاب مخملی نام گذاشته اند، معروف است. کتاب دیگر او به فارسی...

جزوه ای است تحت عنوان 198 راه مبارزه غیرخشونت آمیز،  کتاب دیگر او تحت عنوان پنجاه نکته اساسی در باره مبارزه خشونت پرهیز... که در آنها به انواع شیوه های مبارزه برای گسترش پیام مقاومت، از بین بردن ترس در مردم و همکاری گسترده برای نافرمانی مدنی اشاره می کند.

اگر برای تظاهرکنندگان در تهران امکان مثل آسمان نویسی یعنی شعار با هواپیما روی آسمان شهرها، امکان نداشت، اما از توصیه او برای دیوارنویسی خیلی استفاده شد و تهیه پوسترهائی با رنگهای مشخص و پیام های ساده و سراسری، تظاهرات کوتاه مدت پراکنده، یا حتی برهنه شدن ناگهانی به نشانه اعتراض، که دو فیلمش را من دیدم، یکی خانمی در تظاهراتی که فکر می کنم در تهران بود، و دیگری خانمی که با لباسی شیک بین ماشین ها در یک محله از تهران راه می رفت مخصوصا که ویدیوش را بگیرد در یوتیوپ بگذارد.  کتاب جدید جین شارپ این است «راه اندازی مبارزه غیرخشونت آمیز» که به تازگی در آمریکا بیرون آمده.

جالب است که به قول استیون زیونس Zunes، نویسنده فصلنامه Foreign Policy in Focus -- این روزها در آمریکا هم خیلی از منتقدان جناح چپ، با مثال آوردن از نطق ها و پیامهای جرج بوش و سایر مقامات آمریکا، با احمدی نژاد و نظامیان محافظه کار در نظام جمهوری اسلامی همصدا شده اند در این ادعا که اعتراض ها در ایران نه به تقلب در انتخابات مربوط است نه به سانسور مطبوعات و رسانه ها، به به سرکوب زنان مربوط است نه به  به فقدان آزادیهای سیاسی، تبعیض اقتصادی و دیگر ناکاستی های داخلی، بلکه صرفا به خاطر تحریک سازمان «سیا» و از آمریکاست.

 

استیون زیونس در این مقاله تحقیقی،  تاریخچه یاس آور مداخله مستقیم آمریکا درکشورهای دیگر را آورده است و بعد هم بررسی کرده است انقلاب های مخملی دهه اخیر را، و از جمله می نویسد میلیونها پول دولت آمریکا یا  کمک کهای میلیاردر آمریکا نشین «ژرژ سوروس» نمی توانست صدها هزارنفر را وادار کند که هفته ها در سرمای کی یف، 24 ساعت دور ساختمانهای دولت در پایتخت اوکراین تجمع کنند. زیونیس دلیل و مدرک می آورد که معماران قیام مخملی علیه قصاب بلگراد، اسلوبودان میلاسوویچ هم اتهام نزدیکی به آمریکا و پول گرفتن از دولت را رد کرده اند و اگر به طبیعت کار اینها و فلسفه سیاسی آنها هم نگاه کنی، همه ناسیونالیست هائی بودند مخالف مداخله نفوذ بیگانه و به خصوص مخالف سیاست خارجی دولت آمریکا. از طرف دیگر، تاریخ معاصر ایران از قیام تنباکو و مشروطه گرفته تا بعد از آن، پر است از قیام های ملی که سیا در آن دخالت نداشت و بعد هم نوشته توهین است به ملتی مثل ایران که بگویند برای قیام کردن به کمک سیا یا مشاوره محققان خارجی مثل جین شارپ نیاز دارند.

 

آسوشیتدپرس در مقاله خود درباره جمهوری اسلامی و انقلاب مخملی، از یکی از معماران انقلاب مخملی صربستان -- سردیا پوپوویچ Srdja Popovic نقل می کند که برخی تاکتیک های تظاهرکنندگان در ایران از جمله انتخاب رنگ سبز که رنگ اسلام است، به عنوان سمبول تظاهرات و تکرار شعارهای انقلاب اسلامی 1357 ستایش کرده ولی می گوید صادرکردن انقلاب های مخملی علیه رژیم های غیردمکراتیک، امکان پذیر نیست چون هر کشور فرهنگ و اوضاع اجتماعی خودش را دارد. آقای پوپوویچ که مرکز مطالعات استراتژیک مبارزه غیرخشونت آمیز یا Canvas را در بلگراد اداره می کند، گفته اصول مبارزه در هر حال یکی است.

 

در همین گزارش آسوشیتدپرس به نقل قولی از رهبر جنبش آزادیخواهانه در اوکراین (انقلاب نارنجی) میخائیل پوگربینسکی Pogrebinsky بر می خوریم که یادآوری کرده که امتناع نیروهای نظامی در اوکراین و گرجستان از تیراندازی به تظاهرکنندگان، عامل اصلی موفقیت آن قیامها بود.

 

کتابی که چهار دانشجوی سابق رهبر انقلاب مخملی صربستان نوشته اند هم به فارسی ترجمه شده و در خیلی از سایت ها از جمله سایت مرکز مطالعات استراتژیک مبارزه ضد خشونت می شود، پخش می شود و به صورت درس یا خودآموز تنظیم شده است.

 

پریسا فرهادی: مرسی بهنام، این گزارش امروز مطالب زیادی داشت، ولی هر روز از طرح ها یا کاریکاتور هائی که بر خورد می کنی چند تا نشان می دادی، امروز چی؟

 

بهنام ناطقی: : چون حرف از تبلیغات تلویزیون جمهوری اسلامی، چند تا طرح داریم در باره تلویزیون جمهوی اسلامی

در این طرح، رهبر جمهوری اسلامی با چماق خونین در دست، جلوی تصویربرداشتن دوربین تلویزیون را می گیرد و می گوید اینجا چیزی برای تماشا نیست --

در این طرح از مایا نیستانی، تلویزیون به عنوان وسیله ای برای سرکوب در دست چماقداران است.

در این طرح عکس احمدی نژاد را چسبانده اند روی آرم تلویزیون جمهوری اسلامی که تریبون یک نفر است.

در این طرح، آرم فاشیستی صلیب شکسته روی تلویزیون جمهوری اسلامی کار گذاشته شده...

و این هم که شرح لازم ندارد، نشان می دهد آتش سوزان را...

 

اما در میان کاریکاتورهائی که در اینترنت دست به دست می گیرد این کارتون انیمیشن از هنرمند آمریکائی مارک فیوری جالب است که به صورت یک آگهی درست شده از صنایع خامنه ای - احمدی نژاد برای چماق خونینی به نام «قدرت چسب» که کمک می کند به چسباندن مصرف کننده به قدرت و از جمله همراه است با جعبه تفریح اتمی و زندان برای خبرنگاران ... از صنایع خامنه ای احمدی نژاد...