Changeling

نمایش «عوضی» فیلم جدید کلینت ایستوود در جشنواره کن

«عوضی» Changeling فیلم جدید هنرمند سالخورده سینمای آمریکا، فرصتی برای هنرنمائی خانم انجلینا جولی Angelina Jolie ، ستاره جنجالی سینمای هالیوود است، که نقش مادری را بازی می کند که مطمئن است بچه ای که پلیس به عنوان بچه گمشده اش به او تحویل داده، عوضی است و بعد از نمایش آن سه شنبه شب در جشنواره فیلم کن، این انتظار را در ناظران بیدار کرد که جایزه نخل طلائی را برای استاد 78 ساله به ارمغان بیاورد.

ظهور «عوضی» Changeling فیلم جدیدی از کلینت ایستوود در جشنواره کن، به نظر غیرممکن می رسد. کلینت ایستوود، هنرمندی که به نودمین دهه عمر خود نزدیک می شود، همین سال گذشته دو فیلم بزرگ و عمده به جهان داد، یکی به ژاپنی، «نامه های از ایووجیما Letters from Iwo Jima و یکی به انگلیسی، «پرچم پدران ما» Flags of Our Fathers، و این بعد از بود که از ساختن فیلم «رودخانه میستیک» Mystic River فارغ شده بود و فیلم «بچه یک میلیون دلاری» Million Dollar Baby را عرضه کرد، فیلمهائی که یکی پس از دیگری برای کلینت ایستوود و دیگر هنرمندان همراه او، جوائز اسکار و جایزه های سینمائی دیگر به ارمغان داشتند. به این ترتیب، در پنج بهار اخیر، آقای ایستوود چهار بهارش را در کن بوده است با یک فیلم جدید.

اما ایستوود، خستگی ناپذیر است. در حالیکه به خاطر نخستین نمایش جهانی فیلم «عوضی»، در جشنواره کن در کنار انجلینا جولی روی فرش قرمز، ایستاده است، آقای ایستوود فیلم دیگری به نام «گرن تورینو» Gran Torino را هم آماده نمایش کرده است.

آقای ایستوود در مصاحبه ای با کنت توران Kenneth Turan منتقد فیلم لس آنجلس تایمز، پرکاری سالهای اخیر خود را ناشی از تقدیر می داند و می گوید «نمی دانم یکباره چی شد!» آقای ایستوود می گوید: «به این نقطه از زندگی رسیدم که دیگر مجبور نبودم فیلمهای کلیشه ای (ژانر) بسازم و می توانم هرچه بخواهم بسازم و من در این حالت رشد می کنم و به خود می بالم و خوشم می آید.»

ناظران در جشنواره کن می گویند امسال بخت گرفتن جایزه نخل طلائی برای کلینت ایستوود بسیار است، به خصوص که هنرپیشه و کارگردان برجسته سینمای آمریکا، آقای شان پن Sean Penn ریاست هیات داوران جشنواره کن را بر عهده دارد. اما برای بعضی ها، دادن جایزه اول به ایستوود از طرف هیات داوران شان پن، ممکن است نوعی تضاد منافع در بر داشته باشد برای اینکه شان پن خود را به ایستوود مدیون می داند. تنها جایزه اسکاری که شان پن گرفته است، به خاطر هنرنمائی اش بود در فیلم رودخانه میستیک Mystic River از کلینت ایستوود.

استقبال تماشاگران در جشنواره کن از فیلم «عوضی» بیسابقه بود. تماشاگران، که در حضور کلینت ایستوود، و خانم انجلینا جولی، ستاره فیلم، و همسر او، آقای برد پیت Brad Pitt این فیلم را می دیدند، به قول خبرنگار شبکه تلویزیونی فاکس، «دیوانه وار» تشویق کردند و از کف زدن و غریو کشیدن، باز نمی ایستادند.

***

درام جدید کلینت ایستوود، بعد از فیلم برنده جایزه اسکارش، «بچه یک میلیون» دلاری، دومین فیلمی است از کلینت ایستوود که در آن، قهرمان فیلم، یعنی آن شخصیت منفردی که همیشه در برابر زور و فشارهای اجتماعی مقاومت می کند، یک زن است. در این فیلم هم انجلینا جولی، مثل شخصیت هیلری سوئنک Hillary Swank در «بچه یک میلیون دلاری» مادر جوانی است که از همه طرف مشت می خورد، اما این بار، صحنه مبارزه، رینگ بوکس نیست، بلکه اداره فاسد پلیس و آگاهی لس آنجلس است و آسایشگاه روانی و دادگاه ها.

«عوضی» ما را به سال 1928 و شهر لس آنجلس می برد و ماجرای واقعی زنی را بازگو می کند به نام کریستین کالینز Christine Collins (با بازی خانم جولی»، که پلیس اعلام می کند پسر 9 ساله که پنج ماه پیش گم کرده بود، پیدا شده. ولی کریستین می داند پسری که پلیس به او تحویل داده، پسر گم شده او نیست. وقتی کریستین می گوید پسر پیدا شده، فرزند او نیست، پلیس به دست و پا می افتد و رئیس پلیس پیشنهاد می کند که کریستین «به طور آزمایشی» پسر پیدا شده را منزل ببرد!

مشکل او این است که هیچکس حرف کریستین را باور نمی کند، و به خصوص پلیس فاسد لس آنجلس، از قبول اشتباه خود امتناع می کند. سرانجام کریستین را به آسایشگاه روانی می فرستند. در عین حال، در دادگاهی دیگر، مردی به جرم آزارجنسی و قتل 20 پسربچه تحت محاکمه است. نتیجه برخورد این دو ماجرا، تکان دهنده است و به پایان حیرت انگیزی می انجامد.

برخلاف فیلمهائی که از دهه 1920 ساخته می شود، در فیلم «عوضی» تصور رومانتیکی از آن دوره به عنوان دوره ای پاکیزه و معصوم نمی بینیم. بلکه کلینت ایستوود شهر و اداره پلیس آن را فرورفته در لجنزار فساد و سوءاستفاده تصویر می کند و جامعه ای را نمایش می دهد که در آن وقتی زنها، حرف مردها را به چالش بگیرند، با آنها مثل دیوانه و ناقص العقل رفتار می شود.

ایستوود بار دیگر در این فیلم به تم مورد علاقه خود سر می زند، و تلاش فرد را برای رسیدن به حق نمایش می دهد. کریستین، قهرمان فیلم، راه دیگری برای خود نمی بیند جز اینکه ایستادگی کند و سرانجام موفق می شود مردم شهر را باخود همراه کند که از پلیس وسیاستمداران فاسد، حساب بخواهند.

بیشتر منتقدها، بازی خیره کننده خانم انجلینا جولی در نقش کریستین را «یکپارچه» و نیرومند توصیف کرده اند. جذابیت بازی او در این است که شاید برخلاف انتظار، برای نمایش تنش درونی و استیصال این مادر فرزند گم کرده، جیغ و داد راه نمی اندازد. حضور خانم جولی در نقشی که به ناحق کارش به آسایشگاه روانی کشیده می شود، همه را به یاد یکی از فیلمهای اولیه و موفق خانم انجلینا جولی می اندازد، فیلم «دختر، گسیخته» Girl, Interrupted – و این تعبیر را همراه دارد که خانم جولی مایلی بود به یکی از موفقیت های خیره کننده خود در یک فیلم جدی، بازگردد.

در آسایشگاه روانی فیلم «عوضی» خانم جولی با ستاره جدید سینمای هالیوود، خانم ایمی رایان Amy Ryan همبازی است و صحنه های شوک الکتریکی خانم رایان توسط دکترهای شرور این آسایشگاه، از صحنه های به یادماندنی فیلم است.

از دیگر بازیگران برجسته ای که در این فیلم می درخشند، باید از جان مالکوویچ John Maclovich نام برد که نقش یک مبلغ مذهبی رادیوئی را بازی می کند که علیه پلیس لس آنجلس سخنوری می کند و به دفاع از کریستین کالینز می پردازد.

در محافل جشنواره کن، صحبت این است که اگر فیلم «عوضی» اسکار نگیرد، خانم انجلینا جولی، که با شکم حامله به این مراسم آمده بود، برای این بازی شایسته نامزدی جایزه اسکار است.

منتقد هالیوود ریپورتر می نویسد خانم جولی تصویر خود به عنوان یک ستاره سینما را با بازی در این فیلم نفی می کند و زنی را بازی می کند که اعتماد خود را به هر چه تصور می کرده می داند، از دست داده است، زنی هم مصمم، و هم آسیب پذیر.

داستان این فیلم را سناریست آن، آقای جی. مایکل استارشینسکی J. Michael Starczynski با تحقیق در پرونده های پلیس و دادگستری لس آنجلس و همچنین آرشیو روزنامه های آن زمان، پیدا کرده است و نوشته است، و فیلم، که تلاش می کند تا جای ممکن وقایع تاریخی را بازسازی کند، گاه تماشاگر را زیادی در دادگاه ها نگه می دارد، با این حال، کرک هانیکات می نویسد کلینت ایستوود و سناریست او داستان را سریع جلو می برند و این فیلم که دوساعت و 21 دقیقه به طول می انجامد، اصلا کوتاه به نظر می رسد.

خانم جولی عامل اصلی ساخته شدن فیلم «عوضی» بود و هم او بودت که کلینت ایستوود و آقای ران مایر Ron Meyer مدیر استودیوی فیلمسازی یونیورسال Universal Pictures را به ساختن این فیلم راضی کرد. بخشی از سرمایه برای این فیلم را نیز شرکت Imagine پرداخت کرده است.

روزنامه لس آنجلس تایمز می نویسد این شرکت قرار بود این بود این فیلم را که اولین کار سینمائی نویسنده آن است، به کارگردانی «ران هاوارد» Ron Howard تهیه کند، اما وقتی برنامه ریزی کار ممکن نشد، شرکت Imagine سناریو را برای کلینت ایستوود فرستاد.

ترکیب کلینت ایستوود و انجلینا جولی، قاعدتا باید فروش خوبی برای فیلم «عوضی» تضمین، با این حال، به قول کرک هانیکات Kirk Honeycutt منتقد نشریه تخصصی هالیوود ریپورتر Hollywood Reporter می نویسد بازاریابی برای فیلم «عوضی» ممکن است کار سختی باشد برای این که داستان فیلم همه وحشت های پدرومادرها را لمس می کند: گم شدن بچه، آنهم در دوره ای که برای جامعه امروز آمریکا غیرقابل تصور است. این منتقد پیشنهاد می کند که استودیوی یونیورسال این فیلم را به تماشاگرانی بفروشد که فیلم در باره فساد پلیس، از جمله فیلمهای مارتین اسکورسزی Martin Scorsese را دوست دارند.

از نظر تمرکزش بر یک دوره خاص از تاریخچه شهر لس آنجلس، داستان فیلم، فصل دیگری است از داستانهائی که در فیلم های برجسته ای مثل «محله چینی ها» Chinatown (از رومن پولانسکی) و «محرمانه لس آنجلس» LA Confidential (از کرتیس هنسن Curtis Hanson). شبیه آن را در فیلم های معاصرتر هم داریم، مثل فیلم «روز کارآموزی» Training Day نوشته دیوید آیر Ayer و فیلم «پادشاهان خیابان» Street Kings، از دیوید آیر.

فیلم «عوضی» پائیز امسال در آمریکا اکران خواهد شد.

مشخصات فیلم

«عوضی» Changeling سناریست جی. مایکل استارشینسکی J. Michael Starczynski کارگردان کلینت ایستوود Clint Eastwood بازیگران: انجلینا جولی Angelina Jolie و جان مالکوویچ John Malkovich پخش در آمریکا از شرکت یونیورسال Universal Pictures