Woodstock - 40th Anniversary

وودستاک - نگاهی به آینده در گذشته

 

به مناسبت چهلمین سالگرد کنسرت تاریخی وودستاک، در فیلم مستند «وودستاک» همراه با قسمت های پخش نشده از کنسرتها، و مصاحبه با برخی از هنرمندانی که چهل سال پیش آنجا بودند، منتشر می شود. در این گزارش، تفسیربعضی از متفکران را در باره میراث «وودستاک» می شنویم و مصاحبه کوتاهی است با گروه کرازبی، استیلز اند نش، که نخستین اجرای زنده آنها در «وودستاک» سرنوشت آنها را عوض کرد.

 

به مناسبت چهلمین سالگرد جشنواره سه روزه وودستاک، ازفردا در سراسر آمریکا مراسمی به یادبود آن برگزار می شود... بعضی از ما شاید بتوانند «وودستاک» را به خاطر بیاورند...

 

اما به عنوان یک رویداد تاریخی، «وودستاک» ظاهرا فراموش نشدنی است و هرچه می گذرد، بر اعتبار و اهمیتی که به آن نسبت می دهند، اضافه می شود، اما صاحبنظران جوان زبان به شکایت گشوده اند، به خصوص نویسنده های نسل های بعد از وودستاک که الان سی چهل سال دارند و وودستاک را پدیده ای مربوط به پدران وپدربزرگهایشان می دانند و از غلوی که در اعتبار و اهمیت آن می شود، ابراز شکایت می کنند و در مقالات متعدد، اشتباه ها و کج روی نسل وودستاک را مثال می آورند و از جمله می خوانیم هیچ کدام از دو رئیس جمهوری ای که نسل وودستاک به آمریکا داد، یعنی جرج بوش دوم و بیل کلینتون، به اخلاق پایبند نبودند.

 

گزارش تلویزیونی بهنام ناطقی

سال 1969 بود، تابستان عشق و صلح، تابستانی که نسل جوان آمریکا، برآمدگان از «بچه شکوفان» بعد از جنگ جهانی دوم، که به آنها Baby Boomers می گویند، نسلی بود که به خاطر شمارش در هر مرحله از عمرش که رسید، جهان اطراف خودش را دگرگون کرد. حالا در آستانه بازنشستگی، می بینیم که همان نسل «وودستاک» است در آمریکا که می خواهد بیمه وبهداشت و مستمری بازنشستگان را متحول کند.

 

موسیقی، راک نوین و موسیقی مردمی یا فولک، در آن مقطع از تاریخ از حاشیه به متن فرهنگ آمده بود و گردهمائی این نیم میلیون نفر یا 400 هزار نفر، در دو ساعتی شمال نیویورک، خودش نشان دهنده شهرت و اعتبار و اهمیت این موسیقیدان ها بود که برای این اجرا دعوت شده بودند.

کنسرت که 186 هزار بلیط فروخته بود، تبدیل شد به کنسرت مجانی، چون استقبال مردم آن را کنترل برگزارکنندگان خارج کرد. این برگزارکنندگان، چهار جوان بودند که از طریق یک آگهی در وال استریت جورنال برای انجام سرمایه گذاری جدید، دور هم جمع شدند با این فکر که از این جریان فرهنگی و شوق و ذوق تازه بهره برداری کنند.

 

مایکل لنگ، جان رابرتز، جول روزنمن و آرتی کورنفلد -- اولین فکر آنها تاسیس یک استودیوی ضبط صدا در شهرک وودستاک بود اما این به تدریج تبدیل شد به فکر برگزاری کنسرت در هوای آزاد و جائی که برایش پیدا کردند در مزرعه ای بود متعلق به کشاورزی به نام مکس یاسگر Max Yasgur در نزدیک شهرک بتل Bethel در شمال نیویورک، به فاصله نیمساعت از وودستاک...

 

هنرمندان برجسته ای آنجا اجراهائی کردند که در فیلم مستند وودستاک، که سال بعدش بیرون آمد تاریخی شد، از جمله جیمی هندریکس، ریچی هه ونز Richie Heavens و جو کاکر .. در مجموع 32 هنرمند و گروه برنامه اجرا کردند.

 

اینک در چهلمین سالگرد وودستاک، همان فیلم از است که با مقداری صحنه های تازه، به صورت DVD بیرون آمده است، در برشی جدید شامل اجراهائی دیده نشده از گروه The Who و گرت فول دد به اضافه مصاحبه هائی با دست اندرکاران . تلویزیون ها از جمله شبکه VH1 چند مستند پخش می کند و انگ لی، کارگردان برجسته هالیووود، یک فیلم کمدی ساخته به نام Taking Woodstock که در جشنواره کن نمایش داده شد و از دو هفته دیگر اکران سراسری آن در آمریکا شروع می شود. گزارشی داریم از حرفهای اعضای گروه کرازبی استیلز و نشل که حضورشان در وودستاک، سرنوشت آنها را تغییر کرد و شاید سرنوشت موسیقی پاپ را آمریکا را.

 

کرازبی، استیلز اند نش Crosby, Stills and Nash، گروه راک مردمی کالیفرنیائی، چهل سال پیش، از طریق طریق مستند سینمائی که از کنسرت وودستاک در دنیا پخش شد، میلیونها شنونده جدید پیدا کردند. خاطره گراهام نش از وودستاک، گل و لای است، جمعیت و، مواد مخدر.

دیوید کرازبی هنرمندان برجسته دیگر را که آنجا بودند به یاد می آورد، گروه The Band، گریتفول دد، جفرسون ایرپلین، چیمی هندریکس-- او می گوید آنها اولین آلبوم ما را شنیده بودند اما اجرای زنده ما را ندیده بودند. وودستاک دومین کنسرت زنده ما بود و همه آنها می خواستند ببینند زنده چه می کنند.

 

جانی میچل، ترانه سرا و خواننده، از وددستاک می گوید، که چگونه صبح یکشنبه بعد از اجرای کنسرت در کالیفرنیا، خود را به وودستاک رسانید. ترانه وودستاک که جانی میچل در این باره ساخت و گروه کرازبی استیلز اند نش آن را اجرا کرد، به عنوان یادگاری از این رویداد، در خاطره ها باقی ماند و هنوز هم از تعریف کنندگان این مراسم است.

 

از خاطرات گروه کرازبی استیلز اند نش، یکی هم این است که وسایل گروه تا نیمساعت قبل از اجرا نرسیده بود ولی همه گروه ها، از جمله The Band گیتار و دستگاه های خودشان را به آنها تعارف می کردند.

 

نش می گوید این آخرین بار بود که نیم میلیون نفر یکجا جمع شده بودند، که از زمان جنگ دوم در نورماندی سابقه نداشت. شاید در آینده برای پاپ بیایند. از اجراهائی که مستند وودستاک تاریخی کرد، گروه سانتانا بود، اینجا در اجرای آهنگ Evil Way -- از جلوه های وودستاک، حضور ستاره موسیقی مردمی، خانم جون بائز بود.

 

فیلم سینمائی Taking Woodstock او در باره شرکای جوانی که کنسرت وودستاک را به راه انداختند، هفته آینده بیرون می آید. انگ لی، کارگردان فیلم، پیام آن را سهیم شدن با دیگران می داند. تهیه کننده و سناریست فیلم جیمز شیموس، پیام را امید می بیند اما دیمیتری مارتین، کمدینی که در فیلم بازی می کند می گوید چون آدمها چهل سال پیش بیشتر از حالا مو روی بدن داشتند، احتمالا وودستاک خیلی بو می داد.

لیو شرایبرر که در فیلم انگ لی بازی دارد، وودستاک را لحظه انتقال در فرهنگ و فکر در آمریکا می داند.فیلم کمدی انگ لی، Taking Woodstock دو هفته دیگر، بعد از پایان مراسم چهلمین سالگرد، اکران می شود.

 

***

 

کنسرت بزرگی در بیست و پنجمین سالگرد بر پا شد و بعد هم کنسرت دیگری در سی امین سالگرد، اما ظاهرا برنامه کنسرت برای چهلمین سالگرد هم در جریان است. شب آینده فیلم مستندی به نام وودستاک آن زمان و اکنون نمایش داده می شود که جمع بندی ای است از وودستاک و پیامد آن.

 

اما به قول نویسنده نیویورک تایمز، مایک هیل، هر کس در باره وودستاک فیلم بسازد، با چالش فیلم مستند خارق العاده وودستاک روبرو می شود از کارگردان Michael Wadleigh که در سال 1970 این کنسرت را با صحنه هائی که انتخاب کرده بود و نحوه مونتاژش برای میلیونها تماشاگر در آمریکا و سراسر جهان که در وودستاک نبودند، تعریف کرد، و در واقع، آنچه از وودستاک در خاطره ها هست، صحنه ها و روایتی است که مایکل وادلی و مونتور مسلط اش، به جهانیان عرضه کردند و جاودانی کردند.

 

اوئن گلیبرمن، منتقد هفته نامه پرتیراژ «اینترتینمنت ویکلی» EW  مستند وودستاک فیلمی است که هرگز کهنه نمی شود - او تماشای این فیلم را تجربه ای معجزه آسا توصیف کرده از یک انتقال انسانشناختی، تجربه ای یگانه، پاک، خاکی، فراگیر -- گلیبرمن نوشته قابل ملاحظه ترین جنبه این فیلم است که برخلاف تمام مستندهائی دیگر که در دهه های شصت و هفتاد ساخته شده اند، این فیلم اصلا از تکنیک مستندسازی با دوربین لرزان روی دست استفاده نمی کند، بلکه با شکوه و فاخر فیلمبرداری شده و مثل فیلمهای استنلی کوبریک، بی زمان است.

 

اما آیا در این رویداد برای امروز پیامی هست؟ وودستاک برای نسل های بعد، به سمبول یا نماد زمانه خودش تبدیل شد، مخالفت با جنگ ویتنام، انقلاب گیتاربرقی در موسیقی راک و روی کار آمدن نسل تازه ای از هنرمندان مثل گروه هو، یا همان جیمی هندریکس، و گریت فوت دد، که این همراه بود با زیر سئوال رفتن ارزش های اجتماعی توسط نسل جدید...

 

تاریخ شناس موسیقی امروز، Dave Marsh در رساله ای که در نشریه Relix بیرون آمده، می نویسد خواه ناخواه، وودستاک به لحظه ای تعریف کننده برای نسلی از موسیقی تبدیل شد، اما ضمنا یک رویداد سیاسی خود جوش و اتفاقی هم بود، و تعبیرش، اعلام حضور یک طبقه جدید در نظام آمریکا بود، به نام طبقه جوان -- که از آن پس، اعلام موجودیت کرد.

 

مارش معتقد است که میراث واقعی نسل وودستاک، نبردهائی است که امروز در عرصه سیاست آمریکا می بینیم، این تلاش دولت اوباما برای خلق یک نظام بهداشت عمومی در آمریکا، تلاش برای پایان دادن به جنگهای بزرگ و کوچکی که آمریکا در آن گرفتار است و تلاش برای نجات شهرها و جوامعی که از فروپاشی نظام مالی در بحران اخیر، متضرر شدند. هر چند که خود اوباما زمان وودستاک بچه بود، ولی خیلی از نسل وودستاک در میان همکاران او هستند.

 

مارش می نویسد وقتی پرزیدنت اوباما در جریان مبارزه انتخاباتی اش جمله معروفش را گفت که «این در باره من نیست بلکه در باره شماست» او یاد وودستاک و راجر دالتری خواننده گروه د هو می افتد و آن ترانه معروف که در فیلم وودستاک جاودانه شده، که «پشت سر تو، میلیون ها را می بینم، جلوی تو، عزت و کرامت، و از تو، ایده می گیرم، از تو، داستان می گیرم

 

“Right behind you I see the millions

“On you I see the glory

“From you I get opinions

“From you I get the story.”

 

و هر چند راجر دالتری در دهها کنسرت گروه «هو» این ترانه را خوانده، اما تصویری که در ذهن این نویسنده هست، تصویر دالتری است با آن موهای بلند، و کت چرمی با آستین ریشه آویز،  و سینه عریانش، پشت به آسمان زیبای شب -- تصویری که فقط در فیلم مستند «وودستاک» هست.