Thirst

«تشنگی»: شبرو خون آشام پارسا

 

در فیلم «تشنگی» ابرستاره سینمای کره جنوبی، نقش یک کشیش پرهیزگار و پارسا را بازی می کند  که به یک دراکولای خون آشام تبدیل می شود و از زن بهترین دوستش کام می گیرد و در ورطه هفت گناه کبیره سقوط می کند. «تشنگی» هم یک فیلم خونین دراکولائی است هم یک داستان عاشقانه پرشور. این فیلم به خاطر اینکه یک روحانی را به دراکولا تبدیل می کند و به ورطه لذت های جسمانی می کشاند، در محافل مذهبی به خصوص کاتولیک، جنجال برانگیز شده. در گزارشی که داریم کارگردان به این انتقاد پاسخ می دهد.

 

فیلم تشنگی، کار کارگردان برجسته سینمای کره جنوبی، پارک چن ووک Park Chan-wook که آن را شرکت فوکوس فیچرز که فیلمهای مستقل را پخش می کند، دارد در آمریکا اکران می کند، با کارنامه درخشانی وارد آمریکا می شود. این فیلم به اصطلاح فیلم ژانر است، یعنی به یک دسته فیلم در باره دراکولاهای خون آشام تعلق دارد و هم اولین فیلمی از نوع خودش بود که به بخش مسابقه جشنواره کن راه پیدا کرد و بعد هم طبعا اولین فیلم دراکولائی بود که توانست جایزه هیات داوران جشنواره کن را دریافت کند که جایزه دوم جشنواره محسوب می شود.

 

گزارش تلویزیونی بهنام ناطقی

تشنگی، فیلمی است که منتقدها در همه دنیا هم به عنوان یک نمونه متعالی از ژانر خون آشام و هم به عنوان یک داستان عاشقانه پرشور، تحسین کرده اند. قهرمان فیلم یک کشیش است که دراکولا می شود، در اثر یک اتفاق علمی، یعنی خون آشام و شبرو می شود. ماجرای کشیش خون آشام فیلم «تشنگی» وقتی پیچیده می شود که همسر دوستی از او برای جدا شدن از شوهرش کمک می خواهد، و به تدریج، پرهیزگار سابق، در جهانی از لذت های جسمانی غرق می شود.

 

***

 

تشنگی، برنده جایزه هیات داوران جشنواره کن، برداشت آزادی از افسانه شبرو خون آشام دراکولا است، که قهرمان آن یک کشیش کاتولیک است از سر خیرخواهی تسلیم یک آزمایش تجربی پزشکی می شود و با انتقال خون آلوده، تبدیل می شود به یک خون آشام شبرو، چیزی شبیه به دراکولا...

 

پارک چن ووک می گوید قصد شرور نمایاندن کشیش های کاتولیک را نداشته، بلکه عکس آن است برای اینکه از دید او، کشیش کاتولیک، یکی از مقدس ترین و قابل تکریم ترین مشاغل است. او می گوید می خواست نشان داد چطور آدمی به پرهیزگاری کشیش می تواند خون آشام بشود، که یعنی تنزل فرومایه مرتبه اخلاقی.

 

زبان بصری و بینش سینمائی پارک چن ووک، به فیلم تشنگی کمک کرده که از مرز زبان عبور کند و در دهها کشور جهان با استقبال تماشاگران روبرو شود. موفقیت جهانی فیلم «تشنگی» نظر تهیه کنندگان غربی را به هنر پارک چن ووک جلب کرده و او می گوید اگر از سناریوهائی که برایش فرستاده اند خوشش بیاید، به آمریکا یا فرانسه یا ژاپن خواهد رفت برای ساختن فیلم بعدی.

 

*** 

 

این کارگردان نسبتا جوان کره جنوبی، پارک چن ووک، یکی از چهره های برجسته رنسانس یا نوزائی سینما در سینمای شرق آسیا است. به خاطر سه فیلم مجموعه «انتقام» که در آمریکا روی DVD منتشر شد، بین خوره های سینما در آمریکا هم شهرت دارد به عنوان استاد خشونت عاطفی، و از موقعیت یگانه ای برخوردار است یعنی هم هنردوستان سینما در جهان، او را بزرگ می دارند و هم خوره های ژانر سینمای ترسناک و تصویرگری خشونت.

 

به قول اندرو اوهیر، منتقد مجله اینرتنتی سالان، پارک چن ووک ترکیبی است کوئنتین ترنتینو، اکیرا کوراساوا، رومن پولانسکی، هیچکاک... که در یک دستگاه مخلوط کن برقیف شدت بزنند تا کف کند و بعد هم مدتی بگذارند در شیشه در گلخانه داغ فرهنگی کره جنوبی، که تخمیر بشود.... حاصلش می شود پارک چن ووک... به قول منتقد لس آنجلس تایمز، پارک چن ووک در فیلمهایش همیشه در فیلمهاش سستی اراده انسان را

 

در فیلم «تشنگی» پارک چن ووگ مهارت بیان عاطفی خودش را که برای یک فیلم ترسناک خیلی مهم است، به اوج رسانده، ولی یکی از جاذبه های فیلم تلاش آن است که از نمونه های هالیوودی متمایز نباشد، یعنی در خط ژانر حرکت کند و وفادار بماند به آن قراردادها، ولی همه جنبه های ژانر را به شدت پیش می برد -- مثلا مردی که به دراکولا تبدیل می شود یک کشیش است اهل ریاضت که هر روز برای بیماران مشرف به مرگ دعا می کند و برای مقاومت در برابر خواهش های تن، خودزنی می کند، و مسیحاگونه، می خواهد دنیا را با رنج کشیدن و ریاضت، نجات دهد.

 

اما تسلیم شدن او به نیازهای تن است که این فیلم را متمایز می کند در صحنه کلیدی فیلم، تنش جنسی بین کشیش که حالا خونخوار شده و زن جوان دوستش، سرانجام به عشقبازی شهوت آلودی می انجامد که بقیه فیلم را شکل می دهد. تاحدود زیاد متاثر است از یک داستان امیل زولا به نام ترزا راکن راجع به زنی که به کمک معشوقش، شوهرش را سر به نیست می کند. به قول منتقد تایم، نتیجه الهام از بزرگان سینمای آمریکا و تخیل بصری پارک چن وو، فیلمی شده که به قول منتقدها، تماشاگر را روی صندلی میخکوب می کند سرشار از لذت حیرت زده... منتقد تایم آن را به لذیذترین گازی تشبیه کرده که از گردن گرفته شود.

 

تم دراکولا یا مرد خون آشام هر از چند سال یک بار به سینما بر می گردد... اخیرا هم فیلم Twilight با تم مشابهی به پرده آمد. شخصیت مرد خون آشام، این شخصیت شبرو، دراکولا، در اساس در باره وسوسه تن است و آن فیلم Twilight در باره خودداری و پرهیز بود از تسلیم شدن به این وسوسه، متعلق به جنبشی بود در میان اخلاقیون و محافظه کاران که پرهیز از تماس جنسی قبل از ازدواج را به جوانها توصیه می کنند... در فیلم «تشنگی» هم همان تم بر می گردد و این بار، همانطور که خودش اشاره کرد، قربانی، پرهیزکار ترین و پارساترین آدمها است.

 

اما این شخصیت دراکولا، یا شب رو خون آشام، که در غرب ریشه ادبی دارد و در سینما و تئاتر تخیل خیلی از هنرمندان را تحریک کرده -- منتقد هفتگی تایم، ریچارد کورلیس، در نقد ستایش آمیزی که در باره فیلم «تشنگی» نوشته، محبوبیت شخصیت دراکولا یا خون آشام را مقایسه کرده با شخصیت دیگر فیلمهای ترسناک، زامبی ها، که به خصوص به خاطر ویدیوی Thriller مایکل جکسن این روزها در برابر دیدها بودند و شاهد بازگشت آنها بودیم در فیلمهای متعددی این اواخر، از جمله کار تازه جرج رومیرو، مبتکر فیلمهای زامبی.

 

ولی ریچارد کورلیس در تایم می نویسد زامبی ها بدترین صفات و لحظات ما آدمها را نشان می دهند، وقتی خسته و بی حال از کار روزانه بر می گردیم در ماه های سرد زمستان، یا وقتی پشت هم صف می بندیم برای گذشتن از مراحل بازبینی امنیتی قبل از سوار شدن به هواپیما، یا وقتی صبح ها با سردرد از بدمستی شب گذشته، از خواب بر می خیزیم. ولی دراکولا، عاشق و عاشق پیشه درون هر انسان را خطاب قرار می دهد، نیاز ما را برای داشتن تماس انسانی، تماس نزدیک، دندان به رگ گردن...

 

شبروان خون آشام ها جنبه اروتیک یا شهوتگرایانه انگیزه شکار یا به دام انداختن را متجلی می کنند، برعکس زامبی ها که در و دیوار را می شکنند، خون آشام ها مثل گربه شب از پنجره ها وارد اطاق خوابها می شوند و سرو کله قربانی را نمی کوبند، بلکه دو تا جای دندان تزئینی روی گردن یا سینه باقی می گذارند و وقتی داخل سیستم قربانی شدند، دیگر بیرون نمی روند... قربانی است که دنبال آنها می رود... همیشه عاشق پیشه و شیک پوش هستند مثل جانی دپ برعکس زامبی ها که لباسهای کهنه و پاره به تن دارند... به این ترتیب، نتیجه گیری کرده که خون آشام ها، اشراف هیولاها هستند، نخبه ها هستند، در حالیکه زامبی ها را می شود خس و خاشاک توصیف کرد. در فیلم تشنگی، شخصیت خون آشام تازه ای معرفی می شود که کشیش کتولیک است، با بازی ابرستاره سینمای کره جنوبی، سونگ کانگ هو Song Kang-ho

 

همه منتقدها در آمریکا از انتخاب سونگ کنگ هو، هنرپیشه نقش کشیش تعریف کرده اند... که جنبه مسیحاگونه این شخصیت را تشویق می کند و همه آنها مسابقه می دهند برای پیدا کردن تعریف های متعالی از این فیلم.. مثلا همان اندرو اوهیر در سالان Salon می نویسد اثری درخشان و سهمگین، از بدعت سینمائی و همینطور یک داستان عاشقانه پراحساس.

 

بتسی شارکی در لس آنجلس تایمز می پرسد اگر برای گرسنه باشید برای یک فیلم دراکولائی با وزن سنگین روشنفکری، با نیشی تیز ولی مسحورکننده و زنده، و یک مقدار کافی طنز، کار مولف سینمای کره جنوبی پارک چن ووک گرسنگی شما را ارضا می کند. مگی لی کیفیت تصاویر و کار سینمائی فیلم را خیره کننده توصیف کرده. لیزا شوارتزباوم در EW فیلم تشنگی را یک اثر پرنقش و لعاب، جسورانه و اپراگونه توصیف کرده که ملودرامی تحریک آمیز..

 

ای او اسکات، سرمنتقد فیلم در روزنامه نیویورک تایمز، می نویسد: این فیلم در تشریح خواهش یا تمناهای جسمی خیلی موفق است و روشن ترین آنها، تمنای خون، تمنای ارضای جنسی، و همچنین تمنای برای چیزی متعالی تر و آرامبخش از ارضای جنسی... و جالب اینجاست که در همه موارد، تمناهای این کشیش، از احساس گناه او رنگ می گیرند. به قول این منتقد، هم مثل کشیش قهرمان آن، چیزهای مختلف است برای آدمهای مختلف. از یک طرف یک فیلم ترسناک خونین است از طرف دیگر یک کمدی سیاه است و از طرف دیگر یک درام روانی در باره جنایت و مکافات، و ضمنا، یک ملودرام یا داستان احساساتی در باره عشق دیوانه وار و البته یک فیلم دراکولائی... اما از دید ای او اسکات، مشکل فیلم این است که کل آن از جمع اجزای آن کمتر است. یعنی به وحدت روائی در کارش توجه نکرده، و بیان عاطفی را فدای انسجام کرده.