“Hair” on Broadway

خوشامد به بازگشت موزیکال هیپی ها

 

احیای نمایش معروف Hair (مو) سرود هیپیگری و صلح طلبی از طریق عشق آزاد، که تابستان امسال ابتدا به مدت کمدی در تئاتر روباز دولاکروا در پارک شهر نیویورک اجرا شد، از این هفته روی صحنه تئاتر هرشفلد، یکی از تئاترهای برادوی نیویورک، افتتاح شد و  نقدهای تمجید آمیز منتقدان باعث شد که این نمایش ظرف سه روز نیم میلیون دلار بلیط فروخت، و جالب این جاست که ده سال پیش که این نمایش را احیا کرده بودند، مفاهیم و موسیقی آن، کهنه و از مد افتاده جلوه می کرد، اما حالا همان مفاهیم و موسیقی، دوباره تازه و به روز جلوه می کند، شاید به این خاطر که بعد از تجربه سیاسی - اجتماعی آمریکا می آید در جنگ عراق و افتضاح مالی وال استریت، می آید که بار دیگر نگاه ها را نسبت به تشکیلات حاکم تیره کرده است.

 

پنجاه و دو سال پیش، نمایش Hair  مفاهیم نوینی که همراه با اعتراض دانشجویان به جنگ ویتنام در فرهنگ عامه مطرح شد، به صحنه تئاتر رسمی یعنی برادوی آورد ، و بازگشت آن در عصر اوباما می رود که تاریخ ساز بشود. بازیگر و خواننده شخصیت کریسی، خانم الیسون کیس می گوید کارگردان دایان پائولوس روی شخصیت ها و داستانهای جداگانه آنها تمرکز داده و وقتی ما دور هم جمع می شویم، به نیروئی تبدیل می شویم که مصمم است این داستان را هرشب برای تماشاگران بازگو کند.

 

ترانه های نمایش Hair و مضامین آن در باره روابط آزاد جنسی و عشق به طبیعت و جستجوی بهشت درون، به اعماق فرهنگ عامه آمریکا و سراسر جهان نفوذ کرد و تعریف کننده یک عصر بود.  بازیگر کیسی شیک می گوید همکارانش عقیده دارند که به خاطر این نمایش، طرز تفکر آنها و طرز برخورد آنها با دیگران، عوض شده است و داستان شخصیت ها به زندگی خصوصی بازیگران نفوذ کرده.

 

موزیکال هر،  از جیمز ریدو Rado و جروم رگنی Ragni با موسیقی گالت مکدرمات McDermott   برای نخستین بار، هیپیگری، عشق نه جنگ، و باز کردن ذهن از طریق مصرف مواد مخدر به خصوص علف و حشیش و قرص های روانگردان LSD را به صورت شعر و موسیقی به صورت چیز قابل هضمی برای افکار عمومی در آورد، و تهیه کننده جوزف پپ، رئیس تئاتر «نیویورک شکسپیر فستیوال» (تئاتر شهر نیویورک) در یک دیسکوی متروک روی صحنه برد و برخلاف انتظار همه، یکهزار و 750 اجرا داشت،  و سالها روی صحنه باقی ماند. این نمایش از آثار موزیکالی  است که سالانه صدها بار توسط گروه های حرفه ای و آماتور در شهرها و دانشگاه ها و دبیرستانها اجرا می شود.

 

برداشت خانم دایان پائولوس،  کارگردان اجرای جدید Hair به خاطر نشاط و شفافیت خاصی که در این اثر دمیده، و به جنبه فیزیکی و جسمانی آن مورد تحسین قرار گفته بود و منتقدها نوشته اند چنان تماشاگران را به هیجان می آورد که همه تماشاگران برای اجرای دسته جمعی آخرین ترانه نمایش که هیجان انگیز و پرنشاط و خوشبینانه است، با بازیگران روی صحنه همراه می شوند. طرز اجرا هم این امکان را می دهد برای اینکه داخل تئاتر را طوری بازسازی کردند که نمایش نه تنها روی صحنه بلکه روی راهرو ها و بین تماشاگران اتفاق می افتد و تماشاگر خودش را داخل نمایش، غرق می یابد.

 

جوانهای دیروز این نمایش را به خاطر می آورند برای اینکه هر سال صدها بار در مدارس و دانشگاه ها اجرا می شود، ولی برای جوانهای امروز، که شاید با جزئیات آن آشنا نباشد، باید گفت ترانه های شادی بخش و هیجان انگیز Hair روی داستان بسیار ساده ای سوار شده است، راجع به پیوستن یک پسر جوان از محله فقیرنشین نیویورک است که به یک دسته جوان فعال ضد جنگ که موهای خود بلند کرده اند و به اصطلاح به هیپیگری گرایش پیدا کرده اند، می پیوندد از طریق رابطه عشقی که با یکی از دخترهای این گروه که به خودشان قبیله می گویند، پیدا می کند.

 

باید یادر آور شد که وقتی در سال 1967 نمایش «هر»برای اولین بار روی صحنه آمد، ترکیب هنرپیشگان سیاهپوست و سفیدپوست روی صحنه تئاتر حرفه ای برادوی معمول نبود. اما برای این نمایش، این مشکلی نبود، زیرا این نمایش برای این درست شده بود که به عناصری از جامعه آمریکا که تئاتر برادوی و موزیکال ها به طورسنتی به آنها بی اعتنا بودند، میدان خودنمائی بدهد، و آنها را از حاشیه به متن بیاورد، این عناصر عبارتند از زنها و سیاهپوستان، با این حال، هیلتون آلز Als منتقد کارکشته هفتگی وزین «نیویورکر» می نویسد هیچکدام از چهره های سیاهپوست که این نمایش عرضه می کند، ربطی به واقعیت ندارند، تا جائی که تماشای  تصویر دستمالی شده و مبتذلی که از مردانگی سیاهپوستان می دهد، دردناک است.

 

هاد، جوان سیاهپوست این نمایش، بیخودی از همه کس و از همه چیز عصبانی است، همان عصبانیتی که سفیدپوستها در ذهن خود، در سیاهپوستان تصور می کنند، هر چند که ممکن است نویسندگان نمایش خواسته باشند این تصویر را با طنز نشان دهند یا مسخره کنند، ولی در نهایت، شخصیت وجوان سیاهپوست Hud یک موجود ساختگی است و برای این ساخته شده که به موضع سیاسی «پیشتاز» نمایش، در نظر  سفیدپوستان روشنفکر و لیبرال، اعتبار ببخشد و مهر تائید بزند.  آلز با اشاره به جنبه هائی دیگر از تصویر برخورد سیاهان نمایش Hair می نویسد غیر از موضوع سربازی اجباری (برای اعزام به جنگ ویتنام) که در محور داستان نمایش قرار دارد، تنها موضوع اجتماعی دیگری که این نمایش مطرح می کند، رابطه نژادی است، و فشار  تشریح آن بر دوش چند شخصیت سیاهپوست نمایش گذاشته می شود.

 

آنچه این نمایش را جذاب می کند، عشق و اشتیاقی است که خواننده ها  و هنرپیشه های جوان در اجرای ترانه ها، سنگ تمام می گذارند، از همان ترانه اول، که فرارسیدن عصر آکاریوس را مژده می دهد تا آهنگ اخر، Let the Sunshine In که تشویق می کند راه دادن نور را به دلها.
السا گاردنر، منتقد USA Today  نوشته نمایش Hair اثر بی عیبی نیست اما اجرائی که خانم پائولوس از آن بدست داده، بی نقص است. این اثر که در تئاتر هرشفلد برادوی روز سه شنبه هفته گذشته رسما افتتاح شد، بیانیه ای در باره سرکشی و شور جوانی است و شادی وافر و زودگذر جوانی، و تلخی دردناکی که رسیدن به این حقیقت به انسان می دهد.

 

فرنک شک، منتقد هالیوود ریپورتر مثل منتقدهای دیگر، از بازیگران جوانی که به این اجرا پیوسته اند، ستایش می کند. به گزارش ورایتی، در چند روزی که از افتنتاح این نمایش می گذارد، تهیه کننده ها، ده درصد از هزینه احیای نمایش را که 5 میلیون و 300 هزار دلار بود، به سرمایه دار ها پس دادند، از موارد نوادری که سرمایه گذاری روی تئاتر، بازده داشته.