Explicit Ills

فقر و بیماری در فیلادلفیا: «امراض آشکار»

 

در فیلم «امراض آشکار» از سینمای مستقل آمریکا، هنرپیشه جوان «مارک وبر» اولین کارخود به عنوان کارگردان را به تصویرکردن فضای محله ای فقیرنشین در فیلادلفیا اختصاص می دهد که همراه با مادر فقیر و گاه بی خانمانش، خودش سالها آنجا زندگی کرده و از نزدیک شاهد فقر، اعتیاد و نارسائی های نظام اجتماعی و بهداشتی آن بوده.

 

فیلم داستانها و آدمهای متعددی را کنار هم می گذارد برای اینکه از جمله، تلاش مادری با بازی روزاریو داسن، را برای زنده نگه داشتن کودکش، که به بیماری آسم مزمن مبتلا است. شخصیت های فیلم در مرز بی خانمان شدن قرار دارند، به خطر هجوم بسازبفروشها به محله. فیلم «امراض آشکار»، فیلمی است که چندان شناخته شده نیست، و کشش تجاری ندارد.

 

گزارش تلویزیونی بهنام ناطقی با کامبیز

این فیلم، بهار پارسال مطرح شد وقتی برای اولین بار در فستیوال South By Southwest در آستین تگزاس نمایش داده شد، و منتقدهائی که آن را به خاطر نگاه آگاهانه اش به زندگی در داخل بافت پیچیده شهری مثل فیلادلفیا ستایش کردند، یادآور شدند که تماشاگر خاص دارد، نه عام. فیلم «امراض آشکار»  مشکلات چند شخصیت را در محله فقیرنشین مرکزی فیلادلفیا، دنبال می کند.

 

بازیگر فیلم، روزاریو داسن می گوید این فیلم در باره فقر است و نظام بهداشتی و مصرف مواد مخدر و برخورد آدمها. برخی از صحنه های فیلم، تجربه های زندگی کارگردان جوان آن است که مادرش سالها «بی مسکن» یا کارتون خواب بود. خانم داسن می گوید فیلم می پرسد چه وقت این کشور به خودش خواهد آمد و به رفع مشکلات آدمهای خیابانی خواهد پرداخت؟ او می گوید مسخره است که میلیونها در مضیقه هستند و این باید باید چیزی بیشتر از یک خط خبر باشد، باید ما را به هیجان بیاورد که تغییرش دهیم.

 

داستان فیلم ساختار چند گانه یا اپیزودیک دارد، چند قصه نامربوط به هم در باره شخصیت های نامربوط که وجه مشترکشان زندگی در این محله از فیلادلفیاست. انگار تماشاگر را ول می کند بین یک عده، به اصطلاح یک تصویر گروهی است، به قول مانولا در گیس، منتقد نیویورک تایمز، که شبیه اش مدتی است مد شده در فیلمهای جدید، مثل Crash که اسکار گرفت، یا بابل Babel که آنهم اسکار گرفت، و اخیرا هم نمونه دیگرش آمد با تمرکز بر مهاجرت مکزیکی ها به لس آنجلس در فیلم Crossing Over...

 

فیلم هائی که می خواهند به محرومیت ها بپردازند، گاهی خیلی شعاری می شوند. ساختار چندگانه یا درهم قصه فیلم، یک مقدار کمک می کند به این که اگر هم شعاری هست، زیاد واضح نباشد، هر چند که برخلاف آن فیلم های مشابه، اینجا کارگردان ظاهرا اشکارا «قیام» یا Revolt را توصیه می کند. اما در این که شعاری هست یا نیست، نظرها فرق می کند. جان دوفور، منتقد هالیوود ریپورتر که این فیلم را در جشنواره South by Southwest پارسال دیده، حسن کار «مارک وبر» در خودداری است از شعار دادن، حتی وقتی شخصیت هایش را به راهپیمائی و تظاهرات در خیابان وا می دارد... و با اینکه روی چندین شخصیت و مسائل آنها تمرکز می دهد، اما نیروی حیاتی فیلم، این شخصیت ها و ماجراهای آنها نیست، بلکه خود اجتماع است، و شخصیت هائی که انتخاب کرده، تن نمی دهند به اینکه به تمثیل هائی تبدیل بشوند برای شعار دادن در باره وضع اجتماعی.

 

اما مانولا درگیس، منتقد نیویورک تایمز، عکس این برداشت کرده و نوشته در فیلم «امراض آشکار» هم مثل فیلمهای اپیزودی مثل Crash یا Babel شخصیت ها، در نهایت، پلاکاردها یا پرچم هائی هستند برای کارگردان که شعارهایش را روی آنها بنویسد و در فیلم امراض آشکار، حتی شخصیت ها را می آورد وسط خیابان در تظاهرات علیه بساز و بفروشها. شعار «فقر باید ریشه کن گردد» شعار خوبی است اما خانم درگیس در جائی که هنر برای رساندن این شعار کفایت می کند، این فیلم، آن را با می خواهد با پتک بر سر تماشاگر بکوبد. ابهام در قصه گوئی را بعضی منتقدها، از جمله اوئن گلیبرمن در EW به حساب ناشیگری سناریست و کارگردان فیلم اولی «مارک وبر» گذاشته اند. الیزابت وایتزمن در نیویورک دیلی نیوز نوشته کارش به این اندازه اصیل هست که باید منتظر فیلم های بعدی او بود.